Leci ten czas, leci, od premiery Epizodu Ósmego minęło już z pięć tygodni, w niektórych kinach już zdążył wypaść z repertuaru, a ja właściwie nic jeszcze nie napisałem… Z drugiej strony skoro tyle czasu już minęło, to przynajmniej nie muszę się martwić o te gapy co jeszcze nie widziały i w razie potrzeby mogę walić SPOILERY otwartym tekstem. 

Co sądzę o „Ostatnim Jedi”? No zachwycony jestem, do frakcji zachwyconych należę, nawet miałem momenty, że myślałem, że lepszych Gwiezdnych Wojen jeszcze nie nakręcono (ale to chyba jednak tylko przelotny urok chwili, Imperium kontratakowało natychmiast). Wpływ za zachwyt ma przede wszystkim mistrzowska gra na emocjach, zwłaszcza takich widzów jak ja, po pierwszym seansie żałowałem że nie mogę skoczyć na kielicha i dojechać do domu komunikacją, ale 22 z haczykiem w dzień roboczy nie sprzyjała takim fanaberiom.

Zaskakującą cechą tego filmu jest jego antywojenność. Leia jako głównodowodząca opieprza i degraduje Poe za jego bohaterską i efektowną akcję, przeprowadzoną mimo rozkazu przerwania jej, zakończoną z jednej strony zniszczeniem wielkiego okrętu bojowego wroga, a z drugiej strony dużymi stratami własnymi; Poe zresztą przez cały film jest wychowywany, żeby z odważnego pilota stał się myślącym o podwładnych dowódcą (nie bez skutku). Wprowadzona w filmie nowa bohaterka Rose z jednej strony goni potencjalnych dezerterów, a z drugiej wypowiada słowa będące cichym mottem filmu: „nie chodzi o to, by zabijać wrogów, ale o to, by ratować tych, których kochamy” (czy Luke w tym właśnie celu nie leciał na Bespin, wbrew radom Yody i Obi-Wana?) No i ta znakomita – w tej warstwie interpretacyjnej – sekwencja w Canto Bight, gdzie najpierw Rose uświadamia nam, że wojna odbywa się kosztem szarych ludzi, a później DJ (uroczy łajdak) pokazuje, że z punktu widzenia handlarzy bronią Najwyższy Porządek i Ruch Oporu (jak wcześniej Imperium i Rebelia) są takimi samymi klientami – jak płacą, to dostają.

Nie oznacza to, że Gwiezdne Wojny przestały być wojnami (nawet jeśli na relatywnie niewielką skalę). Mamy fantastycznie nakręcone bitwy, nawet jeżeli przez długi czas film zdaje się być bardzo statyczną sekwencją pościgu podobnego bardziej walce morskiej niż powietrznej. Mamy Grande Finale z udziałem Wielkiego Luke’a (nie dajcie się zwieść marudom twierdzącym, że zniszczono Luke’a z Oryginalnej Trylogii, jest wielki). Mamy kapitalną sekwencję kina Nowej Przygody na Canto Bight, z wielką ucieczką na dinozauropodobnych fathierach. Mamy mnóstwo dobra (nawet jeżeli pewne sceny są świadomym nawiązaniem do wcześniejszych filmów, różnice są oczywiste). Mamy wspaniałe Gwiezdne Wojny i czekamy na więcej.

To już tygodnie tylko, nawet można w dniach odliczać, i Rogue One wejdzie na ekrany kin. Oczywiście, że pójdę, choć na razie nie zarzekam się, że nastąpi to na najwcześniejszy możliwy seans (a jeśli nawet, to głównie po to żeby skończyć z potrzebą odcinania się od najnowszych newsów i reakcji). 

Jestem już bowiem w tej fazie, że przestałem oglądać nowe trailery, czytać plotki (no..) i przecieki, żeby nie psuć sobie przyjemności poznawania w kinie tego, co przygotowali dla nas twórcy. Widziałem już wystarczająco dużo, znam głównych bohaterów, ich (częściowe) życiorysy i charakterystyki. Znam nawet finał! (tak, nie mogłem sobie tego suchara darować) Wiem, że mignie Darth Vader, może nawet okaże komuś swoje rozczarowanie. Ale odpowiedzi na szczegółowe pytania „jak” nie znam, i nie chcę poznać wcześniej niż w kinie, już nie. A z tego co widziałem, to zanosi się na ucztę nie tylko dla uczuć fana, ale i dla oczu. 

W międzyczasie wyjaśniło się już też to i owo odnośnie tytułu. Kilka miesięcy temu pisałem, że wyczuwam w tej nazwie wieloznaczność, ukryty żart związany z główną bohaterką. Wiadomo dziś, że oczywiście Rogue One to nazwa kodowa statku (tu malutki spoiler: o wyjątkowo przypadkowym rodowodzie), czy będzie jakaś bezpośrednia zależność między tą nazwą a przyszłą eskadrą – tego się pewnie akurat nie dowiemy. Sam reżyser filmu powiedział jednak, że nazwa jest wieloznaczna i między innymi odnosi się do charakteru głównej bohaterki („She also has a rogue streak”), do jej buntowniczej natury (dałbym sobie… włosy uciąć, że gdzieś się przewinęło urocze słowo „Solo-esque”). A więc „Ta zbuntowana”, jak w brazylijskiej telenoweli? Eeee… Zostańmy przy Łotrze (nadal wolę Łobuza, ale ŁOTR daje okazję do żarcików z aluzjami do Władcy Pierścieni).

Aha: reżyser nie jest scenarzystą filmu, więc niekoniecznie on decydował o tytule 😉 ale kojarzy podobnie.

Tłumaczenia, czy może ściślej: polskie wersje tytułów filmów (przy książkach trudniej zauważyć) to źródło wielu żartów, na pewno kiedyś przywoływałem tutaj Reality bites, a tytułowy polski odpowiednik Dirty Dancing będzie źródłem żartów nawet w czasach, kiedy już nikt nie będzie pamiętał co to było właściwie kino. 

Od jakiegoś czasu wiadomo, że pod koniec roku wejdzie na ekrany nowy film z cyklu, czy może raczej z uniwersum Gwiezdnych Wojen. Jego tytuł oryginalny był znany od jakiegoś czasu, i od początku było wiadomo, że przysporzy problemów dystrybutorowi i tłumaczowi. Rogue One, w świetle luźnych zapowiedzi fabuły oraz tradycji starwarsowych odczytywano jako kod maszyny (jednostki) bojowej. W końcu nie darmo Luke’a i Hana na Hoth poszukują myśliwce z eskadry Rogue („Commander Skywalker, this is Rogue Two!”), i jest cała seria gier z serii Rogue Squadron. W polskiej wersji językowej „Rogue Two” został przedstawiony jako „Łobuz Dwa” (nie takie wszak nazwy kodowe zna historia wojskowości…) i logicznym byłoby kontynuowanie tego tłumaczenia; z drugiej zaś strony zwolennicy Rogue Squadron obstawali raczej przy Eskadrze Łotrów, i tym też tropem poszedł ostatecznie dystrybutor (w Mission Impossible: Rogue Nation w ogóle zrezygnowano z polskiej wersji tytułu).

Dziś upubliczniono po raz pierwszy trailer Łotra Jeden. Przyglądam mu się z niecierpliwością, ale i z wielkim uśmiechem. Widać w nim główną bohaterkę, z natury zbuntowaną (Han z Anakinem to przy niej szczeniaki). Odczuwam podskórnie potężny żart uczyniony sobie w tytule, głęboką przewrotność. „Rogue” znaczy bowiem nie tylko kogoś nieuczciwego, ale także kogoś buntującego się, działającego na własną rękę i we własnym interesie (w jednej z wersji VHS „Imperium kontratakuje” przetłumaczono „Rogue” jako „Łazik”, nawiązując raczej do „włóczęgi” czy „wagabundy”), „one” nie musi wszak wcale oznaczać numeru. „Rogue one”, gdyby miało się odnosić do Jyn Erso, mogłoby więc oznaczać ni mniej, ni więcej, tylko „(ta) zbuntowana”. Jyn mówi wszak w trailerze „I rebel„, a trailer kończy się pytaniem „kim się staniesz?”

Premiera w grudniu. Najpóźniej wtedy się dowiemy, czy mam rację.

PS W wersji niemieckiej jest „Renegat eins”, a w czeskiej „Darebák jedna”.

Dobra. Od premiery prawie trzy tygodnie (i dwa seanse w moim przypadku), najwyższa pora zakończyć okres ochronny dla tych, którzy jeszcze nie widzieli i jakimś cudem nie natrafili jeszcze na sto pińdziesiont opowieści o tym co jest w filmie. Dla porządku jednak – jeżeli jeszcze nie widzieliście filmu Gwiezdne Wojny: PRZEBUDZENIE MOCY (TFA), a chcecie zobaczyć nie wiedząc co jest w środku, to dalej czytacie na własną odpowiedzialność, Ciemna Strona Mocy na was czeka.

Zacznę od ogólnej refleksji, że nowe Gwiezdne Wojny dzielą los wielu filmów kręconych współcześnie: stara historia jest układana w zupełnie nowy sposób, łącząc stare pomysły z nowymi. Tak robi od dekady Disney z pirackimi opowieściami, tak zrobił Universal pod batutą Jacksona z Hobbitem, tak zrobił Warner z dinozaurami. Jednym się to podoba, innym się może nie podobać (ja należę do tych pierwszych). Mamy więc z grubsza szkielet fabularny najstarszych Gwiezdnych Wojen (ANH), pomysły z innych, i prawie kompletny zestaw starych znajomych, ze szczególnym uwzględnieniem duetu Chewie-Han. Ale oczywiście to nie o nich film jest, najważniejsi są młodzi bohaterowie.

Kluczowe słowo: młodzi (i nie o metryki chodzi). Finn, zbuntowany szturmowiec o gadce jak Eddie Murphy (dobra, przesadziłem). Tak naprawdę to dzieciak, wyrwany za młodu z rodzinnego domu (przymusem, inaczej niż młodzi adepci Jedi czy klony od probówki hodowane), całe życie tresowany na wiernego żołnierza, próbuje uciec od tego wszystkiego, żeby zapomnieć. Potrzebuje innego wstrząsu, żeby zrozumieć że ucieczka niczego nie tworzy. Kylo, chyba najstarszy z nich (zrazu Adam Driver wydawał mi się błędem obsadowym). Ten stara się dorosnąć na skróty, choć wciąż jest dzieciakiem rozdartym między wielkimi ambicjami a uczuciami, nad którymi nie panuje. Rey, dziewczynka, którą (dla jej bezpieczeństwa?) rodzice zostawili samą (prawie) na nieprzyjaznym zadupiu, nauczyła się być twardą i ciężką pracą walczyć o przeżycie – ale tak naprawdę wewnątrz została małą dziewczynką, która wierzy w powrót rodziców. Bolesne zrozumienie jest jednym z kluczowych kroków w jej drodze do dorosłości. Czy dzięki niej dorośnie jej Mistrz – tego dowiemy się dopiero z kolejnych części…

A widzowie? Dla nich lepiej, by – na te dwie godziny z hakiem – wyłączyli swoją dorosłość. W nieśmiertelnych słowach Johna Hammonda, te filmy są po to, by dzieci je oglądały z otwartymi buziami (będąc na tyle dużymi, żeby zrozumieć co się dzieje na ekranie). Czego i Wam życzę.